Çocuğunuzun Öfke Kontrolünü Öğrenmesi için 5 Farklı Yol

Çocukların sahip olduğu birçok davranış problemlerinin zeminini oluşturan faktör öfke yönetimidir. Çocuğunuza öfkesiyle nasıl başa çıkacağınızı öğretmeniz karşı olma davranışı, saygısızlık, tartışma ya da saldırganlık gibi davranışların azalmasında yardımcı olabilir. Çocuğunuza öfke kontrolünü sağlayan becerileri öğretmeniz; öz disiplin, sosyal beceriler, sağlıklı karar verme, dürtü kontrolü, duygu düzenleme ve kendine güven gibi çok önemli hayat becerilerini de kazanmasını sağlayacaktır.

Duygularını ve Davranışlarını Ayırt Etmesini Sağlamak

Çocuklar sıklıkla kızgınlık duygusuyla saldırgan davranışlarını ayırt etmekte zorlanırlar. Çocuklarınızın duygularını öğrenmesi ile kızgınlık ya da hayal kırıklığını deneyimledikleri zaman bunları daha kolay ifade edebilmesi de öğrenirler. Üzgünlük ya da acı gibi hisleri genelde saldırgan davranışlarla ifade ederler. Duygularını davranışa dökmekten ziyade onları nasıl tanımlayacaklarını ve ifade edeceklerini öğretmek gerekir. Ayrıca, öfkenin de diğer duygular gibi olduğunu ve bazen öfkeli hissedebilecekleri zamanların olacağının mesajını verin. Bu durum, öfke duygusunun kötü olmadığı konusunda konuşabilmesi için çocuklarınıza yardımcı olacaktır.

Öfke Kontrolü Becerileri Kazanması için Model Olmak

Çocukların öfkeyle nasıl başa çıkacağı konusunda en önemli rol model aileleridir. Eğer çocuğunuz sizin sakinliğinizi kaybettiğinizi görürse, öfkesini kontrol etmekte ve neyin uygun olup olmayacağını anlaması konusunda güçlük çekebilir. Bazen aileler duygularını veya hayal kırıklıklarını çocuklarından gizlemeye çalışır. Her ne kadar bunu yapmak çocuklarınızı yetişkinlerin problemlerinden koruyor olsa dahi; onlar sizlerin öfke duygunuzla nasıl başa çıkacağınızı görmeye ihtiyaç duyarlar. Çocuklarınızla duygularınız hakkında konuşmak için fırsatlar yaratmak ve onlarla başa çıkmanın uygun yollarını paylaşmak gerekir.

Hayal kırıklığı hissettiğiniz zaman bunu ifade etmek, çocuklarınıza duyguları hakkında nasıl konuşacağını öğretecektir. Örneğin; araba kullanırken karşıdan karşıya geçmeye çalışan çocuklara izin vermeyen araç sahibine bağırmanız sonrasında; bu durumun sizi öfkelendirdiğini ve sizin durup çocukların güvenle geçmesine imkan sağlayacağınızı belirtebilirsiniz. Çocuğunuz karşısında sakinliğinizi kaybettiğiniz durumlarda sorumluluk almalısınız. Onun karşısında yapmamanız gerek durumlar için özür dilemeniz uygun olacaktır.’’ Beni bağırırken gördüğün için çok üzgünüm, sesimi yükseltmek yerine nefes almak için dışarı çıkmalıydım ‘’ gibi bir yaklaşım ile çocuğunuza öfkenizin sebebini ve onunla nasıl başa çıktığınızı ifade etmelisiniz.

Öfke ile İlgili Kurallar Koymak

Birçok aile öfkeli oldukları zaman ne yapmalarının uygun olup olmadığına dair kendilerine özgü kurallara sahiptir. Kimi aileler aileden birinin kapıyı çarpmasına ya da ses yükseldiğinde önemsemezken bazılarının ise bu gibi davranışlara toleransı azdır. Eve ait yazılı kuralların olması, çocuklarınızın kızgın hissettikleri zaman ne yapması gerektiğini ve davranışlarının sonuçlarının ne olacağı konusunda açıklığa kavuşturur. Öfke kuralları başkalarına saygılı davranmanın merkezinde yer almalıdır. Bu kurallar ayrıca çocuklarınızın öfkeli hissettikleri zaman başkalarına zarar veremeyeceğini öğretmesi gerekir. Çocuğunuz öfkeli olduğu zaman eşyaları etrafa saçamayacağını ya da fiziksel saldırganlık gösteremeyeceğini bilmelidir.

Öfke Kontrolünü Sağlamak için Sağlıklı Yolları Öğretmek

Çocuklar öfkeyle başa çıkma konusunda uygun yolları bilmeye ihtiyaç duyarlar. Çocuklarınıza ‘ kardeşine vurma ‘ gibi cümleler yerine sinirli oldukları zaman ne olacağını söyleyin. Cezanın yerine disiplin kullanıldığı zaman, çocuklar kendilerini sakinleştirmek için ara vermeyi öğrenecektir. Ayrıca başa çıkma yollarını öğrenmek çocuklar için yarar sağlar. Sinirli oldukları zaman ara vermeyi öğretebilirsiniz. Eğlenceli bir şeyler yaparken nasıl rahatlayabileceklerini gösterebilirsiniz. Problem çözme becerilerini öğretmek tartışmaları barışçıl bir yolla nasıl çözebilecekleri konusunda yardımcı olur. En önemlisi ise; öfkeli hissettikleri zaman saldırgan bir davranış göstermeden önce bulundukları alandan uzaklaşmaları gerektiğini öğretmektir.

Gerekli Olduğunda Davranışlarının Sonuçlarını Paylaşmak

Çocuklar öfke ile ilgili kurallara uydukları zaman olumlu sonuçlara uymadıkları zamanda olumsuz sonuçlara ihtiyaç duyacaktır. Olumlu sonuçlar özellikle öfke kontrolü konusunda zorluk yaşayan çocuklar için çok önemlidir. Ödüllendirme yöntemi, sakin kalmalarını ve öfke kontrolü konusunda becerilerini kullanmaları için teşvik edici olabilir. Herhangi bir saldırgan davranışı için kimi zaman doğrudan sonuçlara ihtiyaç duyarlar. Çocuğunuzun yaşına bağlı olarak bu sonuçlar şöyle olabilir; zaman tanıma, önceliklerini kaybetme, zararı ödeme, ev işlerine yardımcı olma veya oyuncağını ödünç verme gibi… Zaman zaman çocuğunuzun öfkesini kontrol etmesinde zorluklar yaşaması normaldir fakat bazı öfke durumları çocuklar için problem yaratabilir. Eğer çocuğunuzun davranışları veya öfke kontrolü problemleri konusunda endişeliyseniz profesyonel bir destek almalısınız. Eğitimli bir uzman bu durumun altında yatan ruhsal problemi ortaya çıkartabilir ve davranış kontrolü oluşturmak adına çeşitli planlar yapabilir.